Wednesday, December 27, 2006

Polsko-Słowackie Góry

P I E N I N Y


Pieniny to pasmo górskie leżące w południowej Polsce i północnej Słowacji, stanowiące najwyższą część długiego, porozdzielanego pasa skałek wapiennych (Pieniński Pas Skałkowy).

Pieniny rozciągają się na długości ok. 30 km na wschód od przełomu Białki.

Pieniny od południa graniczą z pasmem Magury Spiskiej, od północy z Gorcami i Beskidem Sądeckim.

Dwa przełomy Dunajca dzielą Pieniny na 3 części:
  • Pieniny Spiskie, między doliną Białki a przełomem Dunajca pod Niedzicą. Najwyższy szczyt Żar (Branisko) – 879 m n.p.m.;
  • Pieniny Środkowe (Pieniny Właściwe), często określane po prostu jako Pieniny, od Niedzicy do przełomu Dunajca między Sromowcami Niżnymi a Szczawnicą. Najwyższy szczyt Trzy Korony982 m n.p.m.;
  • Małe Pieniny - sięgające do doliny Popradu, najwyższy szczyt Wysoka1052 m n.p.m.

Najwyższy szczyt Pienin Właściwych - Okrąglica, znajduje się w masywie Trzech Koron.

Góry te słyną z efektownych formacji skalnych, atrakcyjności krajobrazowej i bogatej szaty roślinnej.

Świat roślinny Pienin reprezentują m.in.: bezlist okrywkowy, sierpowiec błyszczący, pszonak pieniński, obuwik pospolity.

Uważa się, że w Pieninach występuje połowa znanych w Polsce gatunków zwierząt (13-15 tys. gatunków).

Większość stanowią bezkręgowce, wśród nich biegacz urozmaicony, trzepla zielona.

Na terenie Pienin żyje 10 gatunków płazów, w tym: traszki, żaby, ropuchy, kumaki, salamandra plamista oraz gady: jaszczurki: zwinka i żyworodna, padalec zwyczajny, węże: żmija zygzakowata, gniewosz plamisty, zaskroniec zwyczajny.

Żyją tu takie ważne dla Europy gatunki jak: gąsiorek, muchówka mała, muchówka białoszyja, dzięcioł trójpalczasty, dzięcioł białogrzbiety, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł czarny, włochatka, sóweczka, puszczyk uralski, puchacz, rybitwa zwyczajna (rzeczna), jarząbek, sokół wędrowny, orlik krzykliwy, bocian czarny.

Ssaki reprezentują wydra, ryś, podkowiec mały, mopek, nocek łydkowłosy, nocek duży, bóbr europejski i wilk.

Monday, December 18, 2006

Ferie W Górach

G Ó R Y




Góry to wysoko położone fragmenty lądów, mniej lub bardziej rozczłonkowane, o dużych wysokościach względnych i nachyleniach stoków, oddzielone od sąsiednich wyżyn lub nizin wyraźną granicą naturalną.


Góry powstają w wyniku kolejnych ruchów górotwórczych, czyli orogenez (g. tektoniczne) lub wskutek długotrwałych procesów wulkanicznych (g. wulkaniczne), a ostateczny kształt nadają im zewnętrzne procesy rzeźbotwórcze: wietrzenie, erozja i ruchy masowe (denudacja).


Typy Gór:

1. ze względu na sposób wypiętrzania się

  • góry zrębowe,
  • góry fałdowe,
  • góry wulkaniczne

2. ze względu na wysokość

  • g. niskie (do 500–600 m) - spłaszczone i wyrównane grzbiety, stosunkowo łagodne stoki i względnie szerokie doliny, np. G. Świętokrzyskie
  • g. średnie (do ok. 1500 m) - większe wysokości względne, doliny są głębsze i węższe, np. Sudety i Beskidy
  • g. wysokie np. Tatry, Alpy, Himalaje

3. ze względu na wiek skał i fałdowań

  • g. młode (utożsamiane z g. systemu alpejskiego)
  • g. stare (związane z fałdowaniami w dawniejszych okresach geol.)

W skład gór wchodzą formy wypukłe różnego rzędu i formy wklęsłe (doliny, kotliny śródgórskie).